Wraz z nadejściem września i pierwszych chłodniejszych dni na wielu krzewach pojawiają się cenne owoce jagodowe. Jesienią i zimą nadają nieco koloru szarzejącemu krajobrazowi, ale ich funkcja estetyczna wcale nie jest najważniejsza. Jarzębina, rokitnik, jałowiec czy dzika róża mają wiele walorów prozdrowotnych, które warto wykorzystać.
Sezonowe owoce jagodowe
Liczne gatunki rodzimych drzew i krzewów zaczynają owocować jesienią i utrzymują owoce również w ciągu zimy. W ten sposób stanowią ważny element zimowej diety dzikiego ptactwa czy upiększają wegetujący ogród. Wiele jagód pojawiających się u schyłku roku jest zdatnych do spożycia w formie przetworów. Ze względu na wysoką zawartość goryczy na surowo są one zbyt kwaśne lub gorzkie, albo zupełnie niejadalne. Za to świetnie smakują pod postacią konfitur, soków czy nalewek, a w procesie obróbki nie tracą zbyt wiele ze swoich prozdrowotnych zasobów. Oto najcenniejsze i najsmaczniejsze jagody sezonowe rosnące i uprawiane w Polsce!
Dzika róża
Owoce dzikiej róży są wyjątkowo zasobne w witaminę C, zawierają także antocyjany, flawonoidy, garbniki, pektyny czy kwasy organiczne. Traktuje się je jako surowiec zielarski o wyjątkowo korzystnym wpływie na serce i cały układ krążenia, a także na pracę wątroby. Zbiory owoców dzikiej róży startują już w sierpniu, ale trwają aż do października. Zbieramy w pełni dojrzałe, ale twarde owoce, które następnie przerabiamy wedle własnych potrzeb. Wyjątkowo popularne jest przygotowywanie nalewek z dzikiej róży, suszenie owoców na napary, robienie dżemów, konfitur czy syropów. Zanim przystąpimy do gotowania, musimy niestety owoce dokładnie przebrać, pozbawić je szypułek oraz ogonków. W niektórych przepisach spotkamy się z zaleceniem, aby usunąć również pestki.
Głóg
Owoce głogu, podobnie jak owoce dzikiej róży, mają dobroczynny wpływ na pracę serca i układ wieńcowy, regulują ciśnienie krwi, działają silnie antyoksydacyjnie i zawierają wysokie stężenie witaminy C oraz związków bioaktywnych. Głóg ma też sprawdzone działanie rozkurczowe, obniża poziom cholesterolu we krwi i działa przeciwmiażdżycowo. W ziołolecznictwie stosuje się zarówno kwiaty i owoce głogu (odmian kwitnących na biało i jasno różowo). Owoce głogu zbieramy we wrześniu i październiku – muszą być intensywnie czerwone i jędrne. W domowych warunkach przygotujemy z nich nalewkę, konfiturę czy dżem. Owoce należy najpierw mrozić przez kilka dni, co ułatwi nam usunięcie z nich pestek. Konfitura czy dżem z głogu wspaniale wspierają odporność jesienią i zimą, zawierają jednak sporo cukru. Kto wystrzega się produktów słodzonych, może zasuszyć głóg i przeznaczyć go na parzenie naparów.
Jarzębina
Czerwone oraz pomarańczowe owoce jarzębiny to jesienno-zimowa wizytówka polskiego pejzażu. Nie każdy wie, że można przygotować z nich pyszną konfiturę lub ususzone przechowywać w domowej apteczce na wypadek wzdęć, biegunki, zaparć, problemów w obrębie układu moczowego czy przeziębienia. Owoce jarzębu pospolitego zawierają witaminy, karotenoidy, gorycze, kwasy organiczne i wiele innych. Na surowo są niejadalne, można je jednak suszyć i w inny sposób przetwarzać. Aby smak owoców był łagodniejszy, ze zbiorem należy poczekać do pierwszych przymrozków lub zamrozić je na kilka dni przed gotowaniem.
Rokitnik
Małe i intensywnie pomarańczowe owoce rokitnika doskonale wspierają odporność, pomagają walczyć z przeziębieniem, eliminują dolegliwości układu pokarmowego i mają silne właściwości antyoksydacyjne. W dawnych czasach owoce suszono i przyjmowano je pojedynczo, tak jak dziś suplementujemy pastylki z witaminą C. Obecnie najpopularniejsze przetwory na bazie rokitnika to soki oraz dżemy. W celu wzmocnienia organizmu i obrony przed infekcjami warto spożywać zwłaszcza te pierwsze.
Jałowiec
Owoce jałowca wybarwiają się bardzo powoli i dojrzewają dwa lata. Nazywamy je szyszkojagodami. Stanowią bogactwo witamin, minerałów, garbników, glikozydów oraz substancji lotnych. Zbiera się je jesienią i zimą, najlepiej po przymrozkach. Dojrzałe owoce są ciemnofioletowe lub czarne. Zgodnie z tradycją kulinarną i zielarską najlepiej ususzyć je i stosować jako przyprawę do dań ciężkostrawnych. Z owoców jałowca przygotujemy też sok, nalewkę, wino czy napar. Przetwory te mają właściwości moczopędne, oczyszczające, odkwaszające organizm, wzmacniające.