Choć w Polsce naturalnie nie występuje, a jej uprawa nastręcza trudności, warto poznać wszystkie walory goryczki żółtej. Jest ich całe mnóstwo. Każdy, kto chce podreperować swoje zdrowie tradycyjnymi sposobami, powinien sięgnąć po tę roślinę. Poleca się ją nie tylko na zaburzenia pracy układu pokarmowego.
Występowanie goryczki żółtej
Goryczka żółta upodobała sobie malownicze górskie zbocza i pastwiska. To na nich najpierw długo się zadomawia, a po latach rodzi piękne, jaskrawożółte kwiaty, wznoszące się na metrowej łodydze, zebrane gęsto w okółki. Ta urodziwa roślina wieloletnia należy do rodziny goryczkowatych. Występuje dziko na terenach górzystych południowej i środkowej Europy, jest powszechnie spotykana w Alpach. Goryczka żółta to gatunek niewątpliwie wyjątkowy. Jej rozwój jest bardzo długi – łodyga kształtuje się dopiero w kilka lat po wykiełkowaniu nasionka, a pierwsze kwiaty kwitną nawet po 10-15 latach. Goryczka jest gatunkiem bardzo trudnym i wymagającym w uprawie. Wszystkie te cechy sprawiają, że uchodzi za roślinę niezwykle cenną. Tym bardziej, że ma również praktyczne zastosowanie w medycynie i ziołolecznictwie.
Ponieważ uprawa goryczki nie należy do łatwych, surowiec na preparaty lecznicze importuje się z krajów, w których roślina rośnie pospolicie. To w nich goryczka żółta ma też szersze zastosowanie. W rejonie Alp służy na przykład za składnik aromatyzujący w produkcji niektórych alkoholi.
Goryczka żółta w farmacji i lecznictwie
Surowiec zielarski w przypadku goryczki żółtej stanowi jej korzeń. Najcenniejszy jest oczywiście ten pozyskiwany z okazów wieloletnich, silnie rozrośnięty, najbardziej obfitujący w substancje aktywne i lecznicze. Z zebranego jesienią, wysuszonego i rozdrobnionego korzenia można przyrządzić napar lub zawczasu przygotować uzdrawiającą nalewkę spirytusową. Ponadto korzeń dostępny jest również w formie sproszkowanej, a jego ekstrakty znajdziemy w składzie preparatów ułatwiających trawienie czy wspomagających przy rozmaitych problemach gastrycznych.
Wielokierunkowe właściwości lecznicze goryczki żółtej
Działanie substancji zawartych w goryczce możemy odczuć już w chwili wzięcia do ust pierwszego łyka odwaru z korzenia. Od razu podrażnia on bowiem kubki smakowe (najpierw odczuwamy smak słodki, później gorzki, wręcz piekący), a następnie bardzo szybko pobudza cały układ trawienny. Skutkuje to zwiększeniem ilości wydzielanej śliny, soku żołądkowego, jelitowego, trzustkowego oraz żółci. W efekcie mniej uporczywe stają się problemy takie jak nadkwasota, bóle brzucha, nudności, nieżyt żołądka i jelit, wzdęcia, zaparcia, zaburzenia łaknienia czy zaburzenia funkcjonowania wątroby oraz pęcherzyka żółciowego. Za działanie to odpowiadają w głównej mierze substancje gorzkie zawarte w korzeniu, w tym przede wszystkim sekoirydoidy, a wśród nich amarogentyna, najbardziej gorzka, znana nauce substancja naturalna. Goryczka zawiera również gencjopikrozyd, amaropaninę, gentyzynę, gencjanozę i amaroswerynę. Wreszcie, goryczka żółta to nie tylko substancje goryczkowe, ale też śluzy, pektyny, cukry, olejki eteryczne czy składniki mineralne.
Jej działanie nie ogranicza się też do leczniczego i pobudzającego wpływu na układ trawienny. Roślina ma zbawienny wpływ na ogólną kondycję organizmu, poprawia wchłanianie substancji odżywczych, polepsza apetyt, działa immunostymulująco, zwalcza osłabienie organizmu, a nawet wspomaga leczenie zapalenia oskrzeli czy zapalenia zatok. Preparaty z goryczki żółtej mają również działanie przeciwgrzybiczne, antybakteryjne, antyoksydacyjne, hepatoochronne, wspomagające w leczeniu cukrzycy, a nawet przeciwdepresyjne.
Goryczkę należy stosować przed posiłkiem.