Przewlekły brak apetytu może być objawem wskazującym na niestrawność lub wrzody żołądka. Często idzie w parze z bólem brzucha, przypominającym uczucie głodu. W ramach konsultacji z lekarzem warto zastanowić się nad wprowadzeniem do diety ziół zaostrzających apetyt.
Brak apetytu – nie lekceważ tego objawu
Brak apetytu jest dość poważną dolegliwością, która wpływa na samopoczucie, zdolności poznawcze, kondycję, a także na ogólną jakość życia. Jeśli od pewnego czasu jesz mniej niż zwykle, nie masz ochoty na więcej i obawiasz się, że może to być oznaka choroby, koniecznie zapoznaj się z niniejszym artykułem. Poniżej zdradzamy, co może być przyczyną tego problemu, czy należy szukać pomocy u lekarza i czy zioła na apetyt mogą nam pomóc.
Czy brak apetytu to zawsze objaw chorobowy?
Brak apetytu nie musi oznaczać choroby. Może być wynikiem silnego stresu, błędów żywieniowych, palenia papierosów, nieodpowiedniej diety, a nawet depresji. Wiadomo, że mało zróżnicowana dieta może prowadzić do zaburzeń łaknienia, podobnie jak spożywanie zbyt dużych ilości pokarmu. U dzieci-niejadków problem bywa uwarunkowany przeładowaniem układu pokarmowego lub negatywnym stosunkiem emocjonalnym do czynności jedzenia. Dotyczy to zwłaszcza tych dzieci, które są zmuszane przez rodziców do odżywiania się ponad realną potrzebę. U dorosłych istotną rolę odgrywa często spożywanie posiłków w sposób nieregularny, o różnych porach, bez przywiązywania wagi do rytmu dobowego. W ten sposób również można rozregulować sobie układ pokarmowy.
Co jeśli brak apetytu trwa dłużej?
Jeśli brak apetytu utrzymuje się przez dłuższy czas, mimo zmian w sposobie odżywiania się, należy skonsultować problem z lekarzem. Przewlekłe zaburzenia łaknienia mogą bowiem okazać się poważnym schorzeniem, którego nie warto lekceważyć. W ramach leczenia zaleca się chorym spożywać lekkostrawne pokarmy, zażywać leki i podejmować regularną aktywność fizyczną. Dobrym sposobem na przywrócenie apetytu jest również picie naparów z ziół lub przyjmowanie preparatów sporządzonych na ich bazie. Więcej na ten temat napiszemy w dalszej części artykułu, tymczasem wskażemy jeszcze możliwe przyczyny braku apetytu.
Przyczyny zaburzeń łaknienia
Zaburzenia łaknienia mogą być reakcją alergiczną, np. na białka krowiego mleka, orzechy czy gluten. W takich przypadkach wystarczy wykluczyć z diety produkty zawierające alergen, by móc cieszyć się zdrowym apetytem. Zaburzenia łaknienia towarzyszą jednak także:
- afagii, czyli zaburzeniom połykania,
- chorobom układu pokarmowego lub nerwowego,
- anoreksji,
- sitofobii (hipochondrycznym obawom przed bólem brzucha po zjedzeniu posiłku),
- problemom żołądkowym, np. biegunce,
- przeziębieniom (zwłaszcza jeśli jednym z objawów jest ostry ból gardła),
- anemii,
- zaburzeniom hormonalnym,
- nałogowemu paleniu papierosów,
- nadużywaniu alkoholu.
Warto podkreślić, że z brakiem apetytu zmaga się również wiele kobiet w ciąży. Częste wymioty, mdłości i zawroty głowy, występujące zwłaszcza w pierwszym trymestrze, nie sprzyjają zdrowemu odżywianiu się. Z biegiem czasu objawy tego typu same ustępują. Jeśli jednak trwają niepokojąco długo i w znaczny sposób dezorganizują życie, warto zasięgnąć porady lekarza. Konieczne może się okazać zastosowanie leków lub suplementów regulujących pracę układu pokarmowego.
Zioła zaostrzające apetyt
- Liść bobrka trójlistnego ma gorzki smak, ale jest niezastąpionym remedium na niewydolność wydzielniczą żołądka. Znajduje zastosowanie w zwalczaniu stanów skurczowych żołądka i jelit. Poza tym wspomaga organizm osłabiony zaburzeniami trawienia.
- Centuria pospolita (nazywana również tysiącznikiem pospolitym lub goryczką czerwoną) to naturalny lek na niestrawność i brak apetytu. Przydaje się zwłaszcza w leczeniu zaburzeń łaknienia spowodowanych obniżoną kwaśnością i niedostatecznym wydzielaniem soku żołądkowego. Należy jednak przestrzegać zalecanych dawek, ponieważ centuria w nadmiarze może podrażniać żołądek i jelita.
- Drapacz lekarski pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, działa moczopędnie, zabija szkodliwe bakterie i oczyszcza organizm. Znajduje zastosowanie w leczeniu zaburzeń łaknienia na tle niedokrwistości oraz jednoczesnej nadmiernej fermentacji w jelitach.
- Arcydzięgiel litwor (arcydzięgiel lekarski) ma mocny, korzenny zapach i dość specyficzny smak, który najpierw jest słodki, a później piekący i gorzkawy. Stymuluje procesy trawienne, zaleca się go zwłaszcza osobom starszym i młodzieży. Raczej nie należy go podawać niemowlętom. Uwaga: picie zbyt dużej ilości naparów z dzięgla wraz z nadmierną ekspozycją na słońce w okresie letnim może skutkować pojawieniem się objawów barwnikowego zapalenia skóry.
- Bazylia wonna (nazywana też zielem królewskim) jest jednym z najłagodniejszych (co nie znaczy, że nieskutecznych) ziół na poprawę apetytu. Nadaje się również dla małych dzieci. Łagodzi zaburzenia trawienne niezależnie od ich przyczyny.
- Bylica (boże drzewko) wydziela silny, przyjemny zapach, który po roztarciu ziela przypomina nieco woń cytryny. Bylicy używa się najczęściej jako środka moczopędnego, ale ze względu na swoje właściwości zdrowotne może być ona wykorzystywana także w leczeniu zaburzeń trawiennych.
- Bylica pospolita pobudza trawienie i wyostrza apetyt, niemniej warto zauważyć, że zawiera tujon – związek, który w dużych dawkach jest toksyczny dla organizmu. Dlatego przy regularnym piciu naparów z bylicy pospolitej należy trzymać się zaleceń specjalistów.
- Cząber ogrodowy sprawdza się nie tylko w leczeniu zaburzeń łaknienia, ale również niestrawności, biegunek, nieżytów żołądka i jelit. Ma wiele cennych właściwości, a przy tym działa bardzo łagodnie. Napary z cząbra są zalecane zwłaszcza małym dzieciom. Mogą też wchodzić w skład bardziej złożonych mieszanek ziołowych wspomagających trawienie.
- Krwawnik pospolity nie wydziela rozpoznawalnego zapachu, ale ma charakterystyczny, gorzki smak. By nie utracił swoich właściwości zdrowotnych, należy chronić go przed światłem. Ziele krwawnika stosuje się od wieków w leczeniu zaburzeń trawienia, wzdęć, nawykowych zaparć i braku apetytu.
- Kolendra siewna to naturalny środek ułatwiający trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. Nasiona kolendry nie tylko pobudzają apetyt, ale znoszą też uczucie sytości i nawet największych niejadków skłonią do jedzenia. Dlatego zaleca się je podawać w szczególności dzieciom cierpiącym na brak apetytu. Owoce kolendry przed spożyciem należy najpierw rozgnieść i podać mniej więcej pół godziny przed posiłkiem.
Inne zioła stosowane na pobudzenie apetytu
- Szafran
- Korzeń omanu (oman wielki)
- Cynamon
- Gorczyca biała
- Imbir
- Kocanki piaskowe
- Lucerna
- Goryczka żółta
- Babka lancetowata
- Cykoria podróżnik
- Mniszek lekarski
- Jałowiec pospolity
- Ziele angielskie