Ziele serdecznika to ceniony surowiec zielarski. Uprawiany jest zresztą głównie ze względu na swoje właściwości lecznicze. Serdecznik łagodzi napięcie, działa rozkurczowo i wspomaga pracę mięśnia sercowego. Zwykle stosuje się go w formie naparu.
Gdzie naturalnie występuje serdecznik?
Serdecznik pospolity należy do rodziny jasnotowatych i jest rośliną wieloletnią, dorastającą nawet do 2 metrów. Na całej długości pokryty jest drobnymi włoskami, a od pewnej wysokości niewielkimi, jasnofioletowymi kwiatami, wyrastającymi z kątów liści. W stanie dzikim występuje powszechnie w niemalże całej Europie oraz w Turcji. Uprawiany jest również w Australii oraz Ameryce.
W Polsce można go napotkać w zaroślach, przy drogach, na skrajach lasów i na pustkowiach. Występuje głównie w obszarze nizinnym. Radzi sobie dobrze na próchniczej i bogatej w wapń glebie. Uprawy serdecznika prowadzi się głównie do pozyskiwania go w celach leczniczych. Roślina ma cenione właściwości uspokajające, łagodzi nerwice, a także wspiera pracę serca. Może przeciwdziałać cukrzycy.
Cechy charakterystyczne serdecznika
Serdecznik, choć miły z nazwy, wydziela dość nieprzyjemną, słabą woń. Również produkty lecznicze wytwarzane na bazie tej rośliny mają niezbyt przyjemny, gorzki smak. Serdecznik nie cechuje się ponadto Wielkimi walorami ozdobnymi. Niemniej, warto zwrócić uwagę na jego właściwości lecznicze, gdyż w ziołolecznictwie jest to roślina ważna i ceniona. Już starożytni medycy wykorzystywali go w terapii dolegliwości trawiennych.
Obecnie, ze względu na znaczne stężenie glikozydów nasercowych, znajduje zastosowanie w terapii schorzeń mięśnia sercowego i układu sercowo-naczyniowego. W mieszankach ziołowych bardzo często łączy się go z podobnie działającym głogiem. W ziołolecznictwie wykorzystuje się Ulistnione pędy wraz z kwiatami, które po zebraniu poddawane są suszeniu.
Najważniejsze związki i substancje występujące w serdeczniku
Oprócz wspomnianych już glikozydów nasercowych, serdecznik zawiera wiele innych, Cennych dla zdrowia substancji. Może nam dostarczyć m.in. krzemu, potasu i wapnia, zawiera także przeciwzapalne flawonoidy, saponiny, garbniki, antocyjany, aminy, kwasy organiczne, trójterpeny, żywice, olejki eteryczne i irydoidy. Serdecznik to poza tym źródło choliny i leonuryny. Dzięki takim komponentom, roślina wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne, wzmacnia naczynia krwionośne, działa moczopędnie i łagodzi nerwicę. Warto wiedzieć, że z serdecznika pozyskuje się ciemnozielony barwnik służący do barwienia wełny.
Pomimo specyficznego smaku, liście serdecznika można dodawać do potraw, m.in. do zup, jako przyprawę.
Serdecznik uspokoi serce i ukoi nerwy
Ziele serdecznika może pomóc w szczególności osobom cierpiącym na tachykardię, nadciśnienie tętnicze i zaburzenia pracy mięśnia sercowego. Serdecznik obniża częstotliwość bicia serca, jednocześnie zwiększając przepływ krwi do jego komór. Z Jego właściwości mogą korzystać rekonwalescenci, osoby osłabione, zmęczone, a także znerwicowane. Ziele łagodzi bowiem napięcia i kołatanie serca czy tachykardię związane ze stresem, nerwicą, depresją, lękiem. Zmniejsza również dokuczliwość migreny, uspokaja, pomaga się wyciszyć, oddziałując na wegetatywny i centralny układ nerwowy.
Pomaga uporać się również z dusznicą i bólami zlokalizowanymi za mostkiem, w okolicach serca. Ponadto serdecznik wspiera działanie układu oddechowego i moczowego. Ma działanie wiatropędne, moczopędne i rozkurczowe. Może łagodzić bóle miesiączkowe oraz objawy PMS, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunki. Okłady z liści serdecznika łagodzą bóle piersi u kobiet karmiących.