Tysiącznik stosuje się w dolegliwościach żołądkowych – jest świetny na niestrawność i zgagę. Poza tym to roślina – jak na swoją nazwę przystało – o właściwościach wzmacniających. Centuria rośnie w Polsce, jednak spotyka się ją rzadko i nie można zbierać jej ze stanowisk naturalnych. Kwiat warto więc uprawiać w swoim ogródku. Na pewno nie pożałujemy, gdyż jest gatunkiem ozdobnym.
Właściwości tysiącznika
Centuria pospolita znana jest również jako tysiącznik lub armia. Była stosowana przez starożytnych centaurów do leczenia ran i wzmacniania ciała. Centuria należy do roślin goryczkowatych i obejmuje około 30 gatunków, z których kilkanaście występuje w Europie. W Polsce rośnie dziko centuria nadobna, pospolita i nadbrzeżna. Inne gatunki centurii występują w Azji, Afryce, Ameryce Południowej i Północnej.
W okresie kwitnienia od lipca do września roślina stanowi wyjątkową ozdobę ogrodów, a także skarp, zarośli, brzegów rzek, łąk i polan. W warunkach naturalnych, przynajmniej w Polsce, pojawia się jednak z rzadka (choć rośnie na terenie całego kraju) i jest objęta częściową ochroną. Zalicza się do gatunków prostych w uprawie. To właśnie kwitnąca centuria, choć niebywale piękna, nadaje się na cięcie i suszenie, a następnie wykorzystanie w celach leczniczych. Pamiętajmy, że centurię na leczniczy susz możemy zbierać jedynie z własnych zasobów i upraw.
Centuria pospolita (tysiącznik) to roślina dwuletnia – łodygę wraz z liśćmi oraz kwiaty i nasiona wykształca dopiero w drugim roku. Kwitnie zwykle w odcieniach jasnoróżowym i jasnofioletowym, rzadziej na biało. Kwiaty ma drobne, pięciopłatkowe, porastające ją obficie. Do zapełnienia Domowej apteczki musimy ściąć całą centurię, którą następnie poddaje się suszeniu. Z suszonego ziela przyrządza się głównie napary o działaniu wspomagającym trawienie, napotnym i przeciwgorączkowych, mające charakterystyczny, gorzki smak. W roślinie zawarte są m.in. przeciwzapalne flawonoidy, gorycze, alkaloidy i związki mineralne.
Gorzki smak zdrowia
Tysiącznik zawiera dobroczynne gorycze, dlatego przyrządzanie z jego suszu napary i preparaty są w smaku gorzkie. Te same substancje odpowiadają jednak za korzystny wpływ tysiącznika na Układ pokarmowy, w tym w szczególności funkcjonowanie żołądka. Tysiącznik pomaga pozbyć się niestrawności, nieprzyjemnego odbijania i przelewania się w brzuchu, zgagi, bólu brzucha oraz ma działanie żółciopędne. Wzmaga wydzielanie soków żołądkowych i przyśpiesza trawienie, a także poprawia apetyt. Napar z ziela można popijać przed posiłkami. Porcję suszonego tysiącznika zalewamy szklanką wody i gotujemy na małym ogniu przez kilka minut. Następnie odstawiamy i po kwadransie odcedzamy. W ciągu dnia spożywamy po łyżce takiego naparu przed jedzeniem.
Centuria doda sił rekonwalescentom
Wzmacniające działanie tysiącznika wykorzystuje się w terapii rekonwalescentów i osób po operacjach. Pijane regularnie napary z centurii pomagają stanąć na nogi, odzyskać utracony w wyniku choroby apetyt i wzmocnić się. Ponadto obniżają zbyt wysokie ciśnienie tętnicze krwi i wpływają korzystnie na pracę serca.
Centuria odmłodzi i wspomoże skórę
Dla zdrowia i urody można praktykować również kąpiele z dodatkiem naparu z ziela tysiącznika. Mają one działanie relaksujące i zmiękczające na skórę, a nawet wpływają korzystnie na jej koloryt. Napar wystarczy dolać do wanny z wodą. Z kolei świeże liście stosowane na skórę pomagają w leczeniu wyprysków i stanów zapalnych oraz przyspieszają gojenie się ran.