Najpopularniejszy typ wyciągu ziołowego to napar. Jest prosty i szybki w wykonaniu oraz pozwala na wykorzystanie walorów leczniczych większości znanych nam ziół. Innym rodzajem wyciągu roślinnego jest macerat olejowy – jego przygotowanie jest bardziej czasochłonne, ale pozwala zmaksymalizować właściwości terapeutyczne wielu ziół. Jak zrobić macerat olejowy i jak go stosować? Jakie zioła warto wykorzystać do przygotowania maceratu na bazie oleju?
Zalety maceratów ziołowych
Maceraty olejowe z ziół można stosować wewnętrznie, jednak znacznie częściej podaje się je na skórę. W użyciu zewnętrznym maceraty olejowe sprawdzają się przede wszystkim w terapii chorób oraz zaburzeń funkcjonowania skóry, ale też na obolałe mięśnie i stawy. Czasem warto wybrać macerat olejowy zamiast klasycznego wyciągu wodnego (naparu lub odwaru), ponieważ wiele substancji biologicznie czynnych zawartych w roślinach uwalnia swoje właściwości dopiero w tłuszczu lub alkoholu. Wyciąg olejowy ma zaś tę przewagę nad alkoholowym, że jest łagodniejszy, bardziej uniwersalny i przeznaczony dla szerszego grona użytkowników. Większość maceratów możemy z powodzeniem wykonać w domu z różnych surowców lub kupić w sklepie zielarskim. Oto przykłady wybranych maceratów olejowych i ich właściwości:
- Macerat nagietkowy
Jeden z najpopularniejszych olejów ziołowych – powstaje w wyniku maceracji płatków nagietka. Doskonale pielęgnuje skórę problemową, z łuszczycą, trądzikiem, bliznami. Zapobiega powstawaniu zmian rakotwórczych w obrębie skóry, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie na podrażnioną jamę ustną. - Macerat z dziurawca
Macerat z ziela dziurawca kondycjonuje skórę, jest dobry na stłuczenia, ból kręgosłupa, żylaki. Przyśpiesza gojenie się miejsc po oparzeniach. - Olej monoi
To propozycja dla zwolenników oleju kokosowego, gdyż olej monoi jest maceratem przygotowywanym właśnie na jego bazie. Powstaje poprzez macerację kwiatów gardenii tahitańskiej. Jest tradycyjnym olejem stosowanym przez mieszkańców Tahiti. Ma zniewalający, kwiatowy zapach, zawiera bogactwo mikroskładników i witamin, działa łagodząco oraz odżywczo. - Macerat żywokostowy
Powstaje w wyniku maceracji w oleju korzenia żywokostu lekarskiego. Ma działanie przeciwbólowe na stawy i mięśnie, przeciwzapalne i silnie regenerujące.
Jak wykonać macerat ziołowy?
Prawidłowo przygotowany macerat olejowy może nam służyć nawet 2-3 miesiące. Zwłaszcza, jeśli dodatkowo zakonserwujemy go kilkoma kroplami witaminy E lub olejku z drzewa herbacianego. Trwałość maceratu przedłuży ponadto użycie oleju rafinowanego zamiast nierafinowanego, choć obniży to nieco jego wartość terapeutyczną czy pielęgnacyjną. Macerat będzie miał się najlepiej stojąc w lodówce, w butelce z ciemnego szkła. Niewiele przyjdzie nam jednak z tych zabiegów, jeśli do oleju dodamy wilgotne zioła, źle wyczyścimy naczynie do przechowywania czy w trakcie maceracji zapomnimy o potrząsaniu słoikiem lub będziemy robić to niedokładnie. A zatem o właściwości każdego maceratu dbamy na każdym kroku jego tworzenia.
Każdy macerat możemy wykonać na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest maceracja ziół na zimno. Metoda najlepsza, jeśli mamy więcej czasu i zależy nam na użyciu oleju nierafinowanego. Druga metoda maceracji zakłada użycie wyższej temperatury. Lepsza, jeśli korzystamy z oleju rafinowanego, chcemy skrócić czas produkcji lub maceracji poddajemy grubsze części roślin. W obu możemy użyć świeżych lub suszonych surowców, które najpierw należy posiekać lub rozdrobnić.
Macerat olejowy na zimno:
- świeże lub suszone zioła wkładamy do wysokiego słoika, wypełniając nim około 3/4 wysokości, nie upychamy,
- surowiec zalewamy olejem tak, aby całkowicie przykrywał zioła,
- codziennie delikatnie potrząsamy słoikiem,
- po 2-3 tygodniach cedzimy powstały macerat i przelewamy do naczynia docelowego.
Macerat olejowy na ciepło:
- zioła wsypujemy do słoika, wypełniając go do około 3/4 wysokości,
- do środka wlewamy olej, tak, aby całkowicie przykrył zioła,
- słoik umieszczamy w kąpieli wodnej i podgrzewamy do 50 st. C.,
- gorący słoik wyjmujemy z garnka i odstawiamy w suche miejsce na tydzień, potem przecedzamy.
SPRAWDŹ TAKŻE: Wyciągi i maceraty wodne