W świecie roślin trudno o gatunek bardziej dwulicowy niż perz. Od wieków jest zmorą rolników i sadowników, którym może znacząco ograniczyć ilość oraz jakość plonów. Nie można jednak nie uznać jego licznych walorów. Perz stosowany w ziołolecznictwie doskonale bowiem wpływa na kondycję organizmu i jest świetną odtrutką w wielu dolegliwościach.
Perz – jaki chwast, taki lek
W Polsce perz jest rośliną pospolitą na niżu i niższych wysokościach górskich. To typowy przedstawiciel traw, występujący na całej półkuli północnej. Rośnie bezproblemowo na polach uprawnych, a dla rolników jest bardzo uciążliwym chwastem. Łatwo rozsiewa się i odtwarza wegetatywnie nawet z fragmentarycznych części rozłogów. Na ugorach i nieużytkach rozrasta się wręcz masowo.
Perz właściwy (elymus repens) radzi sobie doskonale także w warunkach naturalnych, gdzie porasta leśne zarośla i skraje lasów. Jest też pospolitym chwastem w sadach i ogrodach. Perz bardzo trudno wyplenić, a co więcej jest mocnym konkurentem dla innych roślin w walce o wodę i i inne zasoby gleby.
Z drugiej strony, perz to bardzo Pożyteczna roślina prozdrowotna, od starożytności stosowana przy zatruciach i infekcji górnych dróg oddechowych. Dawno temu wykorzystywana w gospodarstwie jako pasza dla zwierząt i dodatek do żywności. Ususzone i rozdrobnione lub palone kłącze perzu dodawano np. do mąki, aby zwiększyć jej walory odżywcze, stosowano jako napój podobny do kawy czy pędzono na jego bazie alkohol. Młode kłącze oraz podziemne pędy perzu można jeść na surowo lub gotować i dodawać do sałatek czy zup.
Obecnie perz stanowi bardzo cenne leczniczo ziele. Tak jak dawniej, surowcem zielarskim i użytkowym jest jego kłącze – błyszczące, niegrube, długie i żółtobrunatne. W formie suszonej można nabyć je w sklepie zielarskim lub zebrać i ususzyć samodzielnie. Kłącze należy uprzednio oczyścić z korzonków, umyć, rozdzielić i pokroić na nieduże kawałki. Suszymy je w przewiewnym i nasłonecznionym miejscu. Najczęstszym remedium przygotowywanym z kłącza perzu jest odwar. Jego wykonanie polega na zalaniu 1 łyżki stołowej rozdrobnionego kłącza szklanką wody i gotowaniu przez około 5 minut. Odwar pijemy 2-3 razy dziennie po pół szklanki. Jakie efekty może przynieść taka kuracja i kiedy warto ją zastosować?
Właściwości prozdrowotne kłącza perzu
Od dawien dawna perz jest uznawany za roślinę czyszczącą krew. Kłącze rzeczywiście zawiera wiele substancji czynnych, z których część ma działanie detoksykacyjne. Picie odwaru pomaga przede wszystkim oczyścić wątrobę, zapobiega jej stłuszczeniu oraz obniża poziom cholesterolu, wpływając pozytywnie na profil tłuszczowy organizmu. Jest sprawdzonym środkiem moczopędnym, żółciopędnym oraz przeciwgrzybiczym.
Po kłącze perzu powinni sięgnąć wszyscy ci, którzy chcą wyregulować pracę organizmu, poprawić przemianę materii, zredukować tłuszcz i oczyścić się z toksyn. Perz mogą popijać chorzy na miażdżycę i cukrzycy. Dzięki zawartości cukrów, takich jak inulina, mannitol czy fruktoza, sproszkowane kłącze perzu ma słodkawy smak i można je pić w zastępstwie kawy czy herbaty.
Kłącze perzu zawiera też cenne kwasy organiczne (glicerowy i glikolowy), śluzy, saponiny, karoteny, witaminy oraz minerały. Inulina, będąca naturalnym błonnikiem, wpływa bardzo korzystnie na pracę jelit, utrzymując w dobrym stanie ich florę bakteryjną. Prozdrowotne działanie perzu wynika również z Zawartości olejków eterycznych, flawonoidów, kwasu krzemowego i krzemianów oraz kwasów fenolowych. Taki skład wspomoże leczenie stanów zapalnych dróg moczowych, przerostu prostaty, chorób skórnych i reumatycznych.