Pięknie kwitnące wrzosy to wytrwałe rośliny, dzięki którym jesień w ogrodzie jest jeszcze bardziej barwna. W Europie Środkowej wrzosy ogrodowe zaczynają bowiem kwitnąć już w czerwcu i cieszą nas intensywnie kolorowymi kwiatami nawet do końca listopada. Niewątpliwie są to rośliny pod wieloma względami magiczne. Tak opisuje je zresztą kultura ludowa, w której wrzosy zajmują poczesne miejsce. Współcześni zielarze zwracają z kolei uwagę na lecznicze właściwości wrzosów.
Wrzos zwyczajny – krótka charakterystyka
Wrzos zwyczajny to długoletnia krzewinka o niewielkich wymaganiach glebowych. Jej kwiaty przyjmują barwy od białej, przez fioletową, aż po ciemnoróżową. Największe wrażenie wrzosy robią rosnąc w skupiskach. W kulturze i literaturze wrzosy są Atrybutem miłości, szczęścia i obfitości, a także… czarodziejstwa. Niegdyś wierzono, że wrzosowiska to domy duchów i czarownic, z których można przenieść się do świata magii.
Wrzos (nie)zwyczajny w ziołolecznictwie
Zastosowanie wrzosu w ziołolecznictwie nie ma szczególnie ugruntowanej tradycji. Roślina ta służyła dawnym ludom słowiańskim raczej do prognozowania niż leczenia i wspomagania zdrowia. Po sposobie i obfitości kwitnienia wrzosu oceniano, jaka nadejdzie zima oraz kiedy warto Rozpocząć żniwa. Jeśli wrzosy kwitły bujnie, można było spodziewać się srogiej i długiej zimy. I odwrotnie – zima miała być łagodna i krótka, jeśli danego roku wrzosy skromniej obrodziły kwieciem. Najlepszy moment na rozpoczęcie żniw wyznaczano z kolei zgodnie z tym, czy wrzosy zaczynały kwitnąć od góry, od dołu czy pośrodku pędów. Obecnie, gdy właściwości te możemy pozostawić w kręgu dawnych przesądów, warto skupić się na Walorach prozdrowotnych wrzosu.
Ziele wrzosu zwyczajnego zawiera glikozydy i garbniki, dzięki czemu wykazuje działanie ściągające, przeciwzapalne, oraz bakteriostatyczne. Zielarze wykorzystują te właściwości głównie w sporządzaniu mieszanek wspomagających leczenie infekcji dróg moczowych oraz niedomagań układu pokarmowego. Napar ziołowy przygotowany z górnych części pędów wrzosu zwyczajnego lub zawierający ich dodatek, zwiększa ilość wydalanego moczu, wspomagając w ten sposób usuwanie toksyn z dróg moczowych. Wrzos działa jednak przede wszystkim przy alkalicznym pH moczu, wtedy bowiem hydrolizowana jest znajdująca się w roślinie Arbutyna, odkażająca drogi moczowe.
Z kolei garbniki zawarte we wrzosie łagodzą przykre dolegliwości związane z rozstrojem układu pokarmowego. Okażą się pomocne przy skurczach żołądka i jelit, zatruciach i lekkich biegunkach. W tych przypadkach również warto stosować napar z górnych pędów kwiatowych wrzosu. Zadziała on łagodząco i przeciwzapalnie, rozluźniająco na mięśnie gładkie, ściągająco na śluzówkę żołądka oraz hamująco na rozwój drobnoustrojów. Wrzos nie musi być stosowany solo. Najlepiej łączyć go z innymi ziołami wpływającymi kojąco na podrażniony żołądek i jelita.
Poszukując zastosowań prozdrowotnych dla wrzosu, musimy ponadto zwrócić uwagę na miód wrzosowy. Pozyskanie go jest czasochłonne, a sam miód nie należy do najtańszych, ze względu na Niewielką liczbę wrzosowisk. Warto jednak się o niego postarać, gdyż uchodzi za króla miodów, jest bardzo zdrowy, ma cudowny aromat i piękną barwę. Podobnie jak same wrzosy, wpływa leczniczo na drogi moczowe i układ pokarmowy.
Wrzos w kosmetyce i pielęgnacji
Wspomniany napar z wrzosu możemy wykorzystać również zewnętrznie. Dodając go do kąpieli, zafundujemy sobie relaks dla zmysłów i dla skóry. Wrzosowy aromat działa relaksująco, koi zmysły i łagodzi napięcia nerwowe. Działanie bakteriostatyczne rośliny wpłynie z kolei dobroczynnie na skórę. Warto skorzystać z tej formy ziołowego spa zwłaszcza, jeśli mamy problem z wypryskami, trądzikiem, nadmiernym poceniem się czy łojotokiem. Dzięki zawartości krzemu wrzos poprawi ogólną kondycję skóry. Wyciąg z wrzosu w kosmetykach nadaje im działanie nawilżające, ochronne, kojące i antyseptyczne.
Wrzos i lawenda – zgrana para
Wrzos Przypomina nieco lawendę. Skojarzenia tego typu budzi nie tylko przez wygląd. Lawenda ma przecież bardzo podobne działanie kojące i uspokajające, podobnie jak wrzos może pomóc w zasypianiu i wspiera kondycję skóry. Warto łączyć te dwie rośliny, Aby wzmocnić tego rodzaju właściwości.