Cytronela, a właściwie palczatka lub trawa cytrynowa, to absolutnie najbardziej aromatyczna trawa świata. Pachnie obłędnie cytrynowo, nadaje wyjątkowe wykończenie potrawom azjatyckim i wspomaga pracę organizmu. Olejek cytronelowy to zaś najskuteczniejszy jak dotąd odstraszacz owadów.
Palczatka cytrynowa – azjatycka trawa
Występuje również pod nazwami palczatka cytrynowa i cytronela. Pochodzi z południowych i wschodnich obszarów Azji, gdzie dobrze ma się zarówno w warunkach naturalnych, jak i uprawnych. Palczatkę cytrynową uprawia się też w innych rejonach świata. Należy do rodziny wiechlinowatych. Cechują ją ostre, twarde liście, wysokie nawet na dwa metry, zebrane w trawiaste kępy. Trawa cytrynowa jest jadalna – do obróbki termicznej (np. podczas gotowania bulionu) używa się jej zielonych części, a do past czy sałatek kroimy białe, miękkie i nieduże bulwy. Aby wydobyć z liści palczatki jej cudowny, cytrusowy aromat, wystarczy je naciąć lub zmiażdżyć. Trawa cytrynowa (palczatka cytrynowa) użyta do gotowania usprawnia metabolizm, oczyszcza organizm, działa moczopędnie, poprawia trawienie oraz zapobiega rozwojowi bakterii i grzybów.
Trawa cytrynowa – z czym to się je i gdzie występuje?
Palczatka cytrynowa to roślina na wskroś orientalna, ale w ostatnim czasie bardzo spopularyzowana na świecie. Gdzie ją znajdziemy? Poszukiwania zacznijmy od kuchni. Miłośnicy gotowania w orientalnym stylu znają ją z przepisów na napoje i potrawy azjatyckie. Tajska zupa z kurczakiem i mlekiem kokosowym lub indyjskie curry to tylko dwie z naprawdę licznych propozycji dań z trawą cytrynową w składzie. Pod różnymi postaciami dodaje się ją do wód smakowych, drinków, orzeźwiających napojów, sosów, sałatek, past warzywnych, past curry, dań mięsnych i rybnych, owoców morza i rozmaitych zup. Idealnie pasuje do dań słodko-kwaśnych, pikantnych przypraw, sushi i orientalnych aromatów.
W Azji Południowo-Wschodniej trawa cytrynowa rośnie naturalnie, ale jest tam też uprawiana. Poza tym uprawy cytroneli znajdują się w rejonie śródziemnomorskim, w Ameryce Południowej, w Afryce, a także w Gruzji. Duża część upraw jest prowadzona z myślą o olejku cytronelowym, czyli olejku eterycznym z liści trawy cytrynowej.
Palczatkę w różnych postaciach znajdziemy również w sklepach w żywnością orientalną. W Polsce powinniśmy bez trudno (jeśli nie stacjonarnie, to w internecie) nabyć suszone, cięte kawałki trawy cytrynowej, cytronelę sproszkowaną, a także marynowaną.
Ponieważ cytronela ma liczne właściwości prozdrowotne i może być wykorzystana zewnętrznie, szukajmy jej również w składzie kosmetyków. W liniach kosmetyków naturalnych i ajurwedyjskich trawa cytrynowa bywa motywem przewodnim. Występuje w balsamach do ciała, kremach, olejkach do masażu, tonikach i piankach do mycia, szamponach, scrubach czy kosmetykach antycellulitowych. Nadaje im właściwości przeciwzapalne, poprawiające krążenie, normalizujące, ujędrniające.
Wreszcie, palczatkę cytrynową z pewnością odnajdziemy w tropikalnym ogrodzie, a to m.in. ze względu na jej walory ozdobne. W klimacie umiarkowanym gatunek ten może nie utrzymać się przez zimę, ale cytroneli nie musimy wcale wysiewać do gruntu. Wyrośnie również w doniczce, pod warunkiem, że przez cały rok zapewnimy jej odpowiednio wysoką temperaturę.
Trawa cytrynowa w aromaterapii
Olejek z trawy cytrynowej (lemongrasowy, cytronelowy) to olejek eteryczny destylowany z jej aromatycznych liści. Ma działanie przeciwzapalne, łagodzi napięcia i nerwobóle, działa rozluźniająco na mięśnie i wzmacnia wyczerpany organizm. Ma także właściwości antynowotworowe, bakteriobójcze, grzybobójcze i poprawiające ukrwienie. W ponad 80% składa się z cytralu. Ten związek lotny jest wyjątkowo nieprzyjazny dla owadów.