Rumianek słynie ze swoich właściwości leczniczych i zdrowotnych. Jest doskonały na stany zapalne żołądka, skurcze jelit, oparzenia czy bakteryjne schorzenia skóry. Jakie jeszcze zastosowania może mieć rumianek i dlaczego warto mieć go w kuchni?
Gdzie rośnie rumianek?
Rumianek (Matricaria recutita) nie od zawsze porastał łąki w całej Europie. Jego ziemią macierzystą są wschodnie części obszaru Morza Śródziemnego, gdzie uchodził początkowo za magiczne zioło. Dopiero z biegiem czasu skolonizował inne tereny. Obecnie można go znaleźć w każdym zakątku Starego Kontynentu, również w Polsce.
Jak rumianek wygląda i gdzie go szukać?
Rumianek jest rośliną leczniczą, wykorzystywaną od wieków w medycynie ludowej. Jego cechą charakterystyczną są małe, biało-żółte kwiaty. To właśnie w nich zawierają się substancje odpowiedzialne za zdrowotne działanie rumianku. Najważniejszą z nich jest olejek rumiankowy eteryczny, zawierający takie związki jak chamazulen czy alfa-bisabolol. Chamazulen ma co prawda właściwości przeciwalergicznie, ale niektóre osoby mogą zdradzać objawy uczulenia po zewnętrznym zastosowaniu rumianku. Takich problemów nie wywołuje picie naparu.
Rumianek ma silny, charakterystyczny zapach. Łodyga mierzy od 15 do 50 cm, rozgałęzia się w górnej części, a szczyty rozgałęzień wieńczą koszyczki kwiatowe o średnicy 1,5-2,5 cm. Te szczegółowe dane mogą przydać się osobom, które chciałyby szukać rumianku na leśnych polanach i łąkach. Poszukiwania mają sens od maja do września, bo Matricaria recutita rośnie tylko w tym przedziale czasowym. Warto też pamiętać, że najlepiej zbierać kwiaty popołudniu, ponieważ stężenie substancji czynnych jest wtedy największe.
Jakie związki zawiera rumianek?
Oprócz wspomnianych powyżej substancji, a więc chamazulenu i alfa-bisabololu, rumianek zawiera całą masę innych cennych związków. Nie będziemy tu wymieniać wszystkich po kolei, ponieważ dla większości Czytelników ich enigmatyczne nazwy niewiele by mówiły. Wspomnimy tylko o tych najważniejszych, a więc o flawonoidach, fenolokwasach, fitosterolach, poliacetylenach, witaminie C oraz licznych solach mineralnych. To właśnie tym składnikom rumianek zawdzięcza swoją leczniczą moc. Co ważne, picie naparów zaleca się nie tylko osobom cierpiącym na dolegliwości żołądkowe, ale również wtedy, gdy nic nam nie dolega. Rumianek nie tylko pomaga wyleczyć różne schorzenia; zapobiega też ich powstawaniu i rozwojowi (oczywiście jeśli pije się go dość często).
Na jakie dolegliwości pomaga rumianek?
Rumianek można stosować na dwa sposoby: wewnętrznie i zewnętrznie. Wewnętrznie leczy się skurcze i stany zapalne żołądka oraz jelit. Zewnętrznie: stany zapalne skóry i błon śluzowych, bakteryjne schorzenia skóry i jamy ustnej, rany, oparzenia, stany zapalne dróg oddechowych (inhalacja), owrzodzenia i alergie skórne.
Substancje czynne zawarte w olejku eterycznym działają antyseptycznie, ściągająco i przeciwzapalnie, dlatego Matricaria recutita jak chyba żadna inna roślina pomaga w leczeniu zapalenia spojówek. Co więcej, powstrzymuje wydzielanie histaminy, będąc tym samym bardzo skutecznym środkiem do przemywania podrażnionych oczu.
Rumianek okazuje się równie skuteczny w zwalczaniu objawów podrażnienia skóry. Duża zawartość alfa-bisabololu i spiroeteru, a także chamazulenu, czyni z tej rośliny doskonałe remedium na wszelkiego rodzaju problemy skórne. Zwłaszcza osoby zmagające się z trądzikiem powinny uwzględnić kompresy z rumianku w swojej kuracji. Badania dowodzą, że Matricaria recutita cofa grzybicze zmiany skórne, spowodowane infekcjami bakteryjnymi. W przypadku owrzodzeń, oparzeń i świądu, oprócz innych środków, warto zastosować wyciąg z rumianku.
Kosmetyczne zastosowania rumianku
Rumianek to nie tylko zioło lecznicze, ale i składnik wielu preparatów kosmetycznych: kremów, maseczek, żeli do mycia (zwłaszcza tych przeznaczonych do skóry wrażliwej). Zawarte w rumianku składniki wpływają korzystnie na stan włosów. Ponieważ jednak mają silne właściwości rozjaśniające, szampony i odżywki mające je w składzie zalecane są tylko osobom z włosami blond.