Kremowobiałe, dzwonkowate kwiaty lulka, wyróżniają się intensywnie zabarwionym, prawie czarnym unerwieniem. Są to niewątpliwie piękne okazy, a jednak lepiej zachować wobec nich dystans. Lulek czarny jest rośliną silnie trującą, a do tego niezbyt przyjemnie pachnie. Wiele właściwości czyni jednak z niego roślinę ważną zarówno dla medycyny ludowej, jak i konwencjonalnej.
Charakterystyka lulka czarnego
Ojczyzną lulka czarnego, zwanego też lulkiem jadowitym lub szalejem czarnym, jest Azja. Niemniej, lulek może być z powodzeniem uprawiany w ogródku, a w wielu obszarach kuli ziemskiej Rośnie dziko, między innymi w Polsce. Możemy go spotkać głównie na terenie zabudowań, na nieużytkach, a nawet na wysypiskach. Preferuje żyzną glebę oraz nasłonecznione stanowiska. Należy do rodziny psiankowatych, tej samej, do której zaliczamy pomidory czy ziemniaki. Lulek czarny bardzo intryguje swoją urodą, jednak zawarte w nim olejki eteryczne nadają mu niezbyt przyjemny zapach, a do tego pokrywają roślinę lepką wydzieliną.
Co istotniejsze jednak, lulek czarny jest Gatunkiem silnie trującym, a przypadkowo spożyty może doprowadzić do śmierci. Nie zmienia to faktu, że od wieków jest wykorzystywany w medycynie ludowej. Wydaje się jednak, że bezpieczniej jest korzystać z właściwości lulka w ramach terapii farmakologicznej. Odpowiednio dobrane dawki leku nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia, a mogą w znaczący sposób wspomóc terapię wielu schorzeń i dolegliwości, w szczególności dolegliwości bólowych.
Alkaloidy tropowe
Związkami silnie trującymi, a jednocześnie Wykorzystywanymi w medycynie konwencjonalnej i pozyskiwanymi z lulka są alkaloidy tropowe. Zawierające je leki, w Azji są bardzo ważną grupą farmaceutyków, dlatego lulka czarnego uprawia się tam właśnie w celu utrzymania ich produkcji. Poszczególne alkaloidy pozyskiwane z lulka (atropina, skopolamina, hioscyjamina) stanowią składniki ważnych preparatów stosowanych w leczeniu wrzodów, astmy oskrzelowej, choroby Parkinsona, wpływają też stymulująco lub uspokajająco na układ nerwowy.
Lulek czarny (lulek jadowity, szalej czarny) dzięki zawartości alkaloidów tropowych ma działanie uspokajające, znieczulające, a nawet odurzające, halucynogenne, rozkurczowe i rozluźniające. Pomaga również w odtruwaniu organizmu, działa przeciwbólowo, łagodzi bóle uszu i zębów, nerwobóle, stany zapalne i bóle stawów, hemoroidy, bóle reumatyczne i działa rozkurczowo przy napięciach mięśniowych, np. związanych z menstruacją. Stosowany w odpowiednich dawkach i w adekwatnej formie jest bardzo pomocny.
Lulek czarny jako trucizna i substancja odurzająca
Udział lulka czarnego w lecznictwie ma bardzo długą tradycję. Jego właściwości przeciwbólowe i nasenne doceniano już w starożytności. Lulek był popularny również w średniowieczu, kiedy to stosowano go jako truciznę i ściśle łączono z działalnością czarownic. Przez swoje działanie halucynogenne i odurzające (właściwości narkotyczne ma również mak) od zawsze uważano go za roślinę umożliwiającą łączność z zaświatami, a nawet nadającą zdolności prorockie. Był też atrybutem bóstw i postaci mitologicznych mających związek ze śmiercią. Wielu bało się stosowania lulka, gdyż ówczesnym medykom trudno było ocenić, jaka dawka tej rośliny jest bezpieczna i skąd wynika jej szczególne działanie. Również dziś nie należy go stosować bez należytej wiedzy i doświadczenia. Przedawkowanie lulka czarnego może doprowadzić do porażenia układu nerwowego, spowodować halucynacje, problemy z oddychaniem, niedowład czy utratę świadomości.