W Polsce miłek wiosenny występuje dziko tylko w województwie małopolskim. Rodzi kwiaty o szczególnych walorach ozdobnych. Zawiera ponadto substancje czynne pomocne w łagodzeniu chorób serca i układu krwionośnego. Miłek należy jednak do roślin trujących, na które należy szczególnie uważać.
Występowanie i charakterystyka milka wiosennego
Miłek wiosenny to bylina, która kwitnie już od marca, rodząc duże, intensywnie żółte kwiaty. Jest rośliną ozdobną, często uprawianą w ogrodach. W naturze występuje w Azji i w Europie. W Polsce jest rośliną rzadką i chronioną – rośnie tylko w Małopolsce. Oprócz ogrodników, miłkiem interesują się również zielarze i amatorzy ziołolecznictwa. Roślina ta ma bowiem zastosowanie w terapii chorób serca oraz układu krążenia. Cechuje się też innymi walorami wspomagającymi. Niestety, miłek wiosenny jest zaliczany do roślin trujących, nie można więc stosować go na własną rękę i bez przygotowania, nawet jeśli mamy do niego dostęp we własnym ogrodzie.
Najważniejsze składniki czynne miłka wiosennego to glikozydy kardenolidowe, a wśród nich najważniejszą jest adonitoksyna. Glikozydy te należą do grupy substancji nasercowych, regulują pracę serca szybko i można je stosować m.in. przy pierwszych objawach nadciśnienia tętniczego. Znajdują zastosowanie przy przewlekłych dolegliwościach mięśnia sercowego i w niewydolności krążenia powodowanej wadami w funkcjonowaniu zastawek. Ponadto miłek ma działanie uspokajające i moczopędne. Zawiera Flawonoidy, adonitol i adonilid. Poza adonitoksyną, do obecnych w miłku glikozydów zaliczymy również pochodne strofantydyny oraz cymarynę.
Stosowanie preparatów z miłka – tylko pod kontrolą
Preparaty z miłkiem zażywa się pod ścisłą kontrolą lekarza kardiologa. Należą do nich nalewki czy susz do zaparzania do kupienia w sklepach zielarskich i aptekach. Stosowane odpowiednio mają korzystny wpływ na pracę serca, mianowicie wydłużają czas pomiędzy kolejnymi skurczami, a jednocześnie wzmacniają siłę skurczu. Organizm dzięki temu jest lepiej natleniony, a serce pomiędzy skurczami ma zapewniony dłuższy odpoczynek. Działanie to jest pożądane przy tachykardii, nadciśnieniu tętniczym, w przedwczesnych skurczach serca, a także w czasie osłabienia np. po infekcji.
Ponadto warto wspomnieć o korzystnym oddziaływaniu miłka na układ moczowy. Zawarte w nim Flawonoidy działają przeciwzapalnie i moczopędnie, zmniejszają obrzęk nerek. Miłek może również przeciwdziałać zmianom miażdżycowym w miażdżycy naczyń wieńcowych. Wreszcie, miłek wykazuje właściwości uspokajające. Ze względu jednak na to, że preparaty z miłkiem wiosennym mogą okazać się toksyczne, w terapii tych dolegliwości stosuje się inne, bezpieczniejsze rośliny zielne, które zapewniają podobne, a nawet lepsze efekty.
Niemiłe konsekwencje spożycia miłka
Miłek wiosenny jest niebezpieczną trucizną (choć jego nazwa wcale na to nie wskazuje ). Zarówno świeży, jak i suszony może powodować zatrucia. Trucizny zawarte w miłku oddziałują przede wszystkim na serce oraz przewód pokarmowy. W wyniku spożycia toksycznej dawki miłka będziemy odczuwać gorycz w ustach, drgawki, niebezpieczny spadek ciśnienia tętniczego przy jednoczesnej przyśpieszonej akcji serca, nudności. Może pojawić się biegunka, skurcz, paraliż, nagły spadek temperatury ciała, a także zaburzenia widzenia. W najgorszej sytuacji może dojść do zatrzymania akcji serca.
Zatrucia miłkiem bywają następstwami mylenia go z Zielem kopru ogrodowego – pierzaste liście miłka wiosennego do złudzenia przypominają znany każdemu koperek.