Barwinek pospolity zdobi wiele polskich ogrodów, przykuwając uwagę intensywnym kolorem i malowniczym kształtem. O wartości tej rośliny decydują jednak nie tylko walory estetyczne, ale również lecznicze. Stosuje się ją m. in. w produkcji rozmaitych preparatów ziołowych.
Barwinek pospolity – gdzie występuje?
Barwinek pospolity (łac. Vinca minor) rośnie głównie na terenie Europy. W Polsce, a także w wielu innych krajach uprawia się go jako roślinę ozdobną. Osiąga wysokość ok. 10-20 cm, zachowuje liście zimą, a jego pędy usytuowane są nisko nad ziemią.
Wiosną wyrastają z nich kwiaty o charakterystycznej, liliowo-niebieskiej barwie. Niektóre odmiany barwinka pospolitego wypuszczają kwiaty białe, zielono-żółte oraz lawendowe – i to właśnie je uprawia się najczęściej w ogrodach.
Cechami charakterystycznymi rośliny są błyszczące, eliptyczne liście oraz małe, pękające i suche owoce. Ze względu na swoje właściwości lecznicze barwinek pospolity znajduje zastosowanie w medycynie.
Barwinek pospolity – właściwości zdrowotne
W celach leczniczych stosuje się susz z liści lub całego ziela albo skoncentrowane wyciągi. Za zdrowotne działanie rośliny odpowiadają w szczególności dwa alkaloidy: winblastyna oraz winkrystyna. Związki te wykazują dużą skuteczność w zwalczaniu nadciśnienia tętniczego. Poza tym wpływają korzystnie na przepływ krwi mózgowej i hamują rozwój tkanek nowotworowych.
Barwinek okazuje się więc niezastąpionym remedium w leczeniu chłoniaków złośliwych, mięsaków, białaczki, grzybicy czy choroby Hodgkina. Wymienione powyżej alkaloidy metabolizują dodatkowo związki monoaminowe w mózgu, poprawiając nastrój, funkcjonowanie pamięci oraz wyostrzając koncentrację. W połączeniu z innymi cennymi związkami pobudzają układ nerwowy do wzmożonej aktywności.
Przeprowadzone dotychczas badania pozwalają przypuszczać, że barwinek pospolity poprawia krążenie i obniża stężenie glukozy we krwi, wzmacnia również odporność organizmu na działanie szkodliwych drobnoustrojów. Poza tym uśmierza ból, hamuje krwotoki (towarzyszące menstruacji, podrażnieniom układu pokarmowego oraz te z nosa). Przydaje się też w leczeniu biegunki, anemii, oparzeń, zapalenia migdałków, błon śluzowych i skóry.
Barwinek pospolity – efekty uboczne
Barwinek pospolity jest stosowany w ziołolecznictwie od wieków. Łączy w sobie wiele właściwości zdrowotnych, jak mało która roślina. Należy jednak zachować ostrożność w jego dawkowaniu, ponieważ mimo korzystnego wpływu na zdrowie barwinek pospolity może wywołać niepożądane skutki uboczne. Pod żadnym pozorem nie powinny go przyjmować kobiety w ciąży oraz te będące w okresie laktacji, gdyż zawarte w roślinie substancje mogą zaszkodzić dziecku.
Poważnym przeciwwskazaniem są też choroby nerek, wątroby i płuc, a także nieodległa w czasie operacja chirurgiczna (barwinek obniża ciśnienie, co mogłoby spowodować powikłania w trakcie zabiegu). Zażycie barwinka wywołuje czasem bóle i zawroty głowy, utratę apetytu, bezsenność lub arytmię serca. Ze względu na ryzyko wystąpienia skutków ubocznych warto skonsultować stosowanie zioła z lekarzem.