W poszukiwaniu najzdrowszego tłuszczu do gotowania, z pewnością natkniemy się na masło klarowane, określane często jako ghee. Choć to produkt pochodzenia zwierzęcego, zasługuje na uwagę ze względu na wysoki punkt dymienia i walory odżywcze. Z dobrodziejstw ghee mogą korzystać alergicy i osoby z nietolerancją laktozy. W Indiach jest tradycyjnym tłuszczem, od wieków stosowanym w ajurwedzie.
Czym jest masło klarowane?
Masło klarowane to prosty produkt, powstający na bazie zwykłego masła krowiego. Jest stuprocentowym, czystym tłuszczem zwierzęcym, pozbawionym wody i białka, które oddziela się w procesie klarowania z masła tradycyjnego.
Nie zawiera żadnych innych składników ani dodatków. Nie zawiera białka, wody, soli, zanieczyszczeń. Inaczej zachowuje się dzięki temu podczas gotowania w kuchni. Wiele osób docenia masło klarowane za wydajność, wysokiej jakości smak, komfort gotowania bez dymienia oraz właściwości prozdrowotne.
Masło klarowane spotkamy także pod nazwą masło ghee. Stosowanie tych nazw zamiennie nie zawsze jest zasadne, bowiem ghee to indyjska wersja tworu, który znany jest u nas jako masło klarowane. Oba produkty różnią się jednak od siebie.
Oryginalne, indyjskie masło ghee ma ciemniejszy kolor i bardziej wyczuwalny, orzechowy aromat. Wynika to z dłuższego procesu ogrzewania masła. Masło klarowane, znane w naszej rodzimej kuchni, poddaje się obróbce termicznej nieco krócej, dlatego jego aromat jest mniej intensywny, a barwa jaśniejsza.
W kuchni europejskiej masło klarowane jest coraz częstszym zamiennikiem zwykłego masła i tłuszczu roślinnego, wciąż jednak nie ustępuje temu pierwszemu popularnością.
W Indiach natomiast ghee stanowi tradycyjny element kuchni ajurwedyjskiej, jest też używane w rytuałach religijnych, Uchodzi na szlachetny surowiec o bogatych właściwościach odżywczych, a nawet leczniczych.
Masło klarowane – właściwości odżywcze
Masło klarowane to tłuszcz wzbogacający naszą dietę w witaminy A, D, E, i K. Dostarcza nam także potasu, miedzi, cynku i fosforu oraz ważnych dla funkcjonowania całego organizmu kwasów tłuszczowych. Choć składa się głównie z kwasów nasyconych, odnajdziemy w jego składzie również kwasy nienasycone, takie jak oleinowy, linolowy czy eikozapentaenowy.
Masło klarowane oraz masło ghee wpływają korzystnie na kondycję skóry, łagodzą stany zapalne, uelastyczniają tkankę łączną oraz poprawiają pracę stawów. Wspomagają również przyswajalność witamin, odporność, trawienie oraz przemianę materii, wzmacniają błonę śluzową żołądka, obniżają cholesterol, usprawniają pracę układu nerwowego.
Gotowanie z masłem ghee
Efekt oczyszczenia masła ghee z białka daje się odczuć podczas gotowania i przyrządzania potraw. Po pierwsze dlatego, że nie zmienia ono smaku potrawy, po drugie ma o wiele wyższy punkt dymienia od tradycyjnego masła oraz innych tłuszczów – temperaturę tę osiąga dopiero powyżej 250 st. C.
Jakie jeszcze różnice zauważymy, próbując zamienić zwykłe masło lub tłuszcz roślinny na masło ghee? Masło klarowane ghee ma ma delikatny, orzechowy smak. Ciekawie podkreśla smak mięs, warzyw i innych składników, w przeciwieństwie do rafinowanych olejów roślinnych, które w procesie oczyszczania zostają pozbawione takich właściwości. Jest też bardziej wydajne. Jedna łyżka masła klarowanego wystarczy za cztery łyżki oleju roślinnego.
Masło to nadaje się do różnych dań i sposobów obróbki. Możemy go użyć zarówno do smażenia czy duszenia potraw na patelni, jak i do przygotowania frytek (ze względu na wysoki punkt dymienia). Ponieważ zawiera śladowe ilości wody, masła klarowanego nie trzeba przechowywać w lodówce, a jego trwałość od momentu otwarcia wynosi 6-8 miesięcy.
Ghee dla osób z nietolerancją
Zwykłe masło jest nieodpowiednie dla osób z nietolerancją białek mleka, takich jak laktoza i kazeina. Ponieważ masła klarowane i ghee są ich pozbawione, mogą znaleźć się w diecie alergików i osób z nietolerancją pokarmową tej grupy składników.