Refluks to bardzo dokuczliwa przypadłość, objawiająca się zgagą, uczuciem palenia w gardle i klatce piersiowej, kaszlem, zmianą głosu, gorzkawym posmakiem w ustach oraz symptomami charakterystycznymi dla astmy. Nieleczona choroba refluksowa wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań. W tym artykule podpowiemy, jak naturalnymi metodami radzić sobie z refluksem.
Niemal każdemu zdarza się od czasu do czasu czuć zgagę czy doświadczać rozmaitych żołądkowych sensacji po spożyciu obfitego posiłku. Jednak częste powtarzanie się takich nieprzyjemności wskazuje zwykle na chorobę refluksową. Refluks to przypadłość polegająca na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Towarzyszy temu szereg objawów, które można złagodzić, stosując odpowiednie zioła.
Lukrecja
Napar z korzenia lukrecji znajduje zastosowanie w leczeniu rozstroju żołądka. Ma właściwości antybakteryjne, dzięki czemu chroni żołądek przed infekcjami, które mogłyby doprowadzić do niestrawności, powstania wrzodów i zespołu jelita drażliwego. Jedno z badań wykazało, że w ciągu 30 dni regularnego stosowania lukrecji dolegliwości żołądkowe badanych ustąpiły, czego nie stwierdzono u osób z grupy kontrolnej, zażywających placebo. Co więcej, herbata z lukrecji łagodzi zgagę oraz inne objawy refluksu, w czym nie ustępuje syntetycznym lekom zmniejszającym kwasotę żołądka. Skutecznie neutralizuje kwas solny, który wraz z treścią żołądkową dostaje się do przełyku i wywołuje stany zapalne. Lukrecję w charakterze środka na refluks można stosować w postaci naparu lub deglicyryzowanego ekstraktu. Zalecana dawka: od 5 do 15 g na dzień.
Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z lukrecją są schorzenia związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby, niewydolność nerek oraz choroby układu sercowo-naczyniowego (w szczególności nadciśnienie).
Rumianek
Suszone liście rumianku obfitują w terpenoidy i flawonoidy – związki o działaniu przeciwzapalnym. Napar z tej rośliny pomaga łagodzić dolegliwości związane z przewodem pokarmowym. Ponadto rumianek skutecznie redukuje skurcze mięśni gładkich. Jest wykorzystywany w leczeniu chorób jelit, a także wysypek, oparzeń i podrażnień. Zwalcza objawy refluksu poprzez stymulację procesów trawiennych i łagodzenie stanów zapalnych przełyku. Młodzieży i osobom dorosłym zaleca się pić 3-4 szklanki na dobę. Dzieciom od 6 miesiąca życia do 2 lat – raz. Jedynym przeciwwskazaniem jest stwierdzona przez specjalistę alergia na rumianek.
Rokitnik
Rokitnik zawiera duże ilości zdrowych kwasów tłuszczowych, w tym dość rzadko występującego w naturze kwasu omega-7. Roślinę tę stosuje się w leczeniu ran i wrzodów żołądka. Ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne w znacznym stopniu łagodzi ona objawy refluksu.
Dawkowanie zależy od formy suplementu. Zalecana dawka soku z rokitnika to 50 ml dziennie (po rozcieńczeniu). Maksymalna porcja oleju to 5 ml (1 łyżeczka), podawana raz lub trzy razy dziennie (zależnie od preparatu). Osoby chorujące na kamicę żółciową, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego oraz stany zapalne trzustki nie powinny pić soku lub oleju z rokitnika. Zioło to jest również niewskazane w przypadku chorób nerek i wątroby.
Kurkuma
Kurkuma to popularna indyjska przyprawa. Pozyskuje się ją z korzenia Curcuma longa, który po zmieleniu przybiera postać żółtego proszku. Jest on bogatym źródłem witamin (C, E, B i K) oraz minerałów (głównie wapnia, żelaza, magnezu, fosforu, potasu, sodu, cynku, miedzi, manganu i selenu). Ponadto obfituje w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Najbardziej prozdrowotnym składnikiem kurkumy jest kurkumina mająca silne właściwości przeciwzapalne. Kurkumę od wieków stosuje się jako środek łagodzący dolegliwości związane z refluksem. Pomaga ona też w leczeniu stanów zapalnych i wrzodów żołądka.
Zalecana dzienna dawka: 1 g na 10 kg masy ciała.
Kozieradka
Kozieradka ma wiele prozdrowotnych właściwości. Wykazuje działanie przeciwzapalne, hipoglikemiczne, antyoksydacyjne, wiatropędne i żółciopędne. Stymuluje procesy trawienne i łagodzi objawy refluksu, powlekając błonę śluzową żołądka ochronną warstwą. Zaleca się przyjmować dwie kapsułki lub pić dwa napary z kozieradki dziennie, najlepiej podczas posiłku.
Imbir
Ze względu na wysoką zawartość fenoli – związków o działaniu antybakteryjnym, przeciwgrzybiczym i bakteriostatycznym – imbir niweluje stany zapalne i podrażnienia żołądkowo-jelitowe, a także skurcze żołądka. Przyjęło się sądzić, że dzięki właściwościom przeciwzapalnym imbir skutecznie łagodzi objawy refluksu, choć należy podkreślić, że jak dotąd nie przeprowadzono badań, które potwierdzałyby ten wpływ. Maksymalna dzienna dawka: 4-5 g.
Jak działają zioła na refluks?
Większość opisanych powyżej ziół łagodzi objawy refluksu dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym. Kwas solny, który dostaje się do przełyku na skutek cofania się treści żołądkowej, podrażnia go i wywołuje stan zapalny. Zioła o właściwościach przeciwzapalnych przynoszą ulgę pacjentom cierpiącym na chorobę refluksową. Z kolei inne, takie jak np. kozieradka czy rumianek, wpływają korzystnie na procesy trawienne, co również przekłada się na mniejszą dokuczliwość objawów towarzyszących refluksowi. Aby wzmocnić efekt leczniczy, warto łączyć ze sobą kilka różnych ziół.
W jakiej postaci przyjmować zioła na refluks?
Zioła na refluks przyjmuje się najczęściej w postaci gorących naparów, ale nie tylko. Bardzo popularnym środkiem leczniczym jest np. olej z rokitnika. W sprzedaży dostępne są też kapsułki zawierające korzeń lukrecji, kozieradkę czy kurkuminę (główną substancję czynną zawartą w kurkumie).
Czy zioła na refluks są skuteczne?
Tak. Opisane powyżej zioła w znacznym stopniu łagodzą objawy związane z refluksem. Dobroczynny wpływ części z nich potwierdzają badania naukowe.
Jak długo trzeba stosować zioła, aby zobaczyć efekty?
To zależy od konkretnych preparatów oraz nasilenia objawów. Regularne stosowanie ziół przez 3-4 tygodnie powinno przynieść zadowalający efekt.
Czy zioła można łączyć z lekami na refluks?
Łączenie ziół z lekami na refluks powinno być każdorazowo skonsultowane z lekarzem.
Zioła są naturalnym, bezinwazyjnym środkiem łagodzącym dokuczliwe objawy refluksu. Oprócz stosowania ziołowych preparatów leczenie powinno obejmować zmianę diety na taką, która zminimalizuje ryzyko nawrotu choroby, a w cięższych przypadkach również farmakoterapię.
Źródła:
1. Naklicka T., Refluks żołądkowo-przełykowy – objawy, diagnostyka, leczenie, dieta, „Medonet”, online: https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-pokarmowego,refluks-zoladkowo-przelykowy—przyczyny–objawy–leczenie–dieta,artykul,1587491.html, dostęp: 06.04.2023
2. Zielińska A., Zioła we wspomaganiu działania i leczeniu dolegliwości układu pokarmowego, w: „Lek w Polsce”, nr 1/2023, online: https://bibliotekanauki.pl/articles/2180121.pdf, dostęp: 06.04.2023