Anyż ma licznych wielbicieli, ale nie brakuje też takich, którzy kręcą nosem, gdy pojawia się w kuchni. Olejek anyżowy to istna koncentracja jego walorów smakowych i zapachowych. Czy warto się do niego przekonać? Jak możemy wykorzystać olejek anyżowy?
Olejek anyżowy – pochodzenie i metoda pozyskiwania
Eteryczny olejek anyżowy ma bardzo słodki, charakterystyczny zapach i smak. Jest on tożsamy z aromatem owoców anyżu – dojrzałych i suchych rozłupni, które znamy z kulinariów i ziołolecznictwa. Anyż lub inaczej anyżek to nazwa określająca owoce biedrzeńca anyżu, rośliny pochodzącej z obszarów śródziemnomorskich, należącej do rodziny baldaszkowatych. Mają one szaro-zieloną barwę, kształt jajowaty lub groszkowy, są ostro zakończone. Oprócz nich anyż spotkamy jeszcze pod postacią gwiazdek – są to owoce anyżu gwiazdkowego, czyli badiana właściwego. Stosuje się je częściej w kulinariach niż w lecznictwie.
Zarówno klasyczny anyż, jak i anyż gwiazdkowy charakteryzują się specyficznym słodkim aromatem, a to ze względu na zawartość anetolu, głównego składnika olejku eterycznego, znajdującego się w owocach, należącego do grupy pochodnych fenylopropanu. Anetol znajdziemy również w fenkule i olejku fenkułowym (z kopru włoskiego). Oryginalny olejek anyżowy pozyskuje się jednak z owoców biedrzeńca anyżu. Suche i dojrzałe rozłupnie najpierw miażdży się, a następnie destyluje parą wodną. Pierwsze frakcje mają najsilniejszy, nieprzyjemny zapach, w dalszych etapach destylacji otrzymuje się właściwy olejek eteryczny. Pachnie on dość przyjemnie anyżem i ma jasnozieloną barwę.
Skład olejku anyżowego
Olejek anyżowy, jak wszystkie olejki eteryczne, bywa fałszowany. Aby uzyskać tani olejek o intensywnym zapachu anyżu często używa się aromatów syntetycznych lub olejku fenkułowego. Prawdziwy olejek anyżowy powinien zawierać trans-anetol (zawartość tego związku może wynosić nawet 94%), cis-anetol, linalol, estragol, terpineol, aldehyd anyżowy oraz metylomaślan pseudoizoeugenylu. Bardzo podobny skład, a nawet jeszcze wyższą zawartość anetolu, ma olejek anyżowy pozyskiwany z nasion biedrzeńca anyżu.
Zastosowania olejku z owoców i nasion biedrzeńca anyżu
Olejek anyżowy jest wykorzystywany m.in. w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i perfumeryjnym. Służy w nich głównie do aromatyzowania, np. alkoholi. W farmaceutykach występuje jako składnik medykamentów przydatnych w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych oraz w dolegliwościach przewodu pokarmowego. W tych dwóch celach anyż i olejek anyżowy są też od wieków wykorzystywane jako surowce aromaterapeutyczne. Olejek anyżowy wykazuje działanie rozkurczowe, a dzięki temu jest przydatny podczas bolesnego miesiączkowania, w bólu brzucha, którego przyczyną są problemy trawienne, a także jako środek na nerwobóle. Łagodzi bóle mięśni i kolki, działa wiatropędnie, reguluje florę bakteryjną jelit. Udowodnione jest poza tym działanie bakteriostatyczne, przeciwgrzybicze i przeciwutleniające olejku anyżowego. Dodatkowo, olejek z nasion biedrzeńca można wykorzystać do odstraszania komarów i w kosmetyce.
Właściwości olejku anyżowego
Działanie bakteriostatyczne, rozgrzewające i lekko przeciwbólowe sprawia, że olejkiem anyżowym możemy inhalować się podczas infekcji. Ma on ponadto właściwości oczyszczające, zarówno skórę, jak i organy wewnętrzne. Wspomaga trawienie, jest moczopędny, neutralizuje pasożyty i przyśpiesza oczyszczanie organizmu z toksyn. Doskonale radzi sobie z infekcjami grzybiczymi. Skórę dotkniętą grzybicą warto nacierać olejkiem anyżowym rozcieńczonym w oleju bazowym lub fundować jej aromaterapeutyczne kąpiele. Olejek anyżowy dodany do kosmetyków pielęgnacyjnych wspomoże również leczenie trądziku i innych stanów zapalnych. Wpłynie też odmładzająco i kondycjonująco na skórę dzięki walorom antyutleniającym.
Oprócz działania rozkurczowego i rozluźniającego mięśnie, olejek anyżowy uspokaja, chroni przed nerwicą i nerwobólami. Możemy łączyć go z innymi olejkami eterycznymi, w szczególności z olejkiem pomarańczowym, lawendowym, rozmarynowym, cynamonowym czy różanym.