Czosnek to jeden z najcenniejszych naturalnych surowców, który nadaje wyrazistość potrawom i bardzo skutecznie wspomaga zdrowie. Nie każdy jednak, ze względu na ostry smak i zapach, jest jego fanem. Warto zatem zapoznać się z czosnkiem czarnym, który zaliczany jest do żywności funkcjonalnej i nutraceutyków. Jak powstaje i czym charakteryzuje się czarny czosnek?
Starzejący się czosnek
Czarny czosnek powstaje ze świeżego czosnku – nie jest osobną odmianą tej rośliny. Do przebarwienia ząbków z białych na czarne lub ciemnobrązowe dochodzi w wyniku przechowywania czosnku w wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza. Czas tego procesu może różnić się w zależności od producenta czy przeznaczenia gotowego produktu. Możemy powiedzieć, że czosnek poddawany jest w nim fermentacji lub starzeniu.
Jak nietrudno się domyślić, tak otrzymany czarny czosnek ma wiele właściwości prozdrowotnych. Jest wręcz uznawany za nutraceutyk, czyli surowiec łączący w sobie zarówno walory odżywcze, jak i właściwości preparatów farmaceutycznych.
Czarny czosnek lepszy od zwykłego
Aby ze zwykłego czosnku zrobić czosnek czarny, należy przez odpowiednio długi czas oddziaływać na niego wysoką temperaturą (w przedziale 40-90 st. C.) i utrzymywać wilgotność na poziomie 60-90%. Proces ten zachodzi bez udziału bakterii czy drożdży, a jednak pozwala na uzyskanie superfood o wyjątkowych właściwościach. W wyniku procesu starzenia się, czosnek nabiera nie tylko czarnej barwy, ale i zmienia smak! Staje się słodko-kwaśny i gumowaty.
Czy jest smaczny? Na pewno pierwsze zetknięcie z czarnym czosnkiem okaże się dla nas zaskakujące, ponieważ w przeciwieństwie do oryginału nie jest ostry, a aromat ma znacznie bardziej delikatny. Można w nim wyczuć nuty suszonej śliwki, grzybów, a nawet wanilii.
Zdecydowanie więc warto spróbować czarnego czosnku, chociażby po to, by przekonać się, jak zmienia się ten tradycyjny składnik kuchni polskiej w wyniku fermentacji. Plusy z jedzenia czarnego czosnku płyną jednak przede wszystkim z jego właściwości leczniczych. Jak wiemy oryginalny, surowy czosnek to skarbnica składników bioaktywnych, substancji antyutleniających i witamin, dzięki którym możemy podreperować swój układ odpornościowy, wygonić chorobę czy obniżyć ciśnienie krwi.
Tymczasem w czarnym czosnku znajduje się jeszcze więcej substancji czynnych, na znaczeniu zyskują też komponenty, które przed fermentacją nie miały aż takiego wpływu na właściwości czosnku. Mowa tutaj przede wszystkim o S-allilocysteinie – związku silnie przeciwutleniającym, rozpuszczalnym w wodzie, który powstaje w wyniku przekształcenia allicyny.
Poza tym w czarnym czosnku wzrasta udział flawonoidów i kwasów fenolowych, pojawiają się biologicznie czynne alkaloidy, zwiększa się jego wartość odżywcza, udział aminokwasów i związków siarki.
Dla kogo czarny czosnek?
Włączenie czarnego czosnku do diety zaleca się przede wszystkim osobom starszym lub wystawionym na działanie stresu. Jest znakomity dla cukrzyków, ponieważ skutecznie obniża poziom cukru we krwi, chroni też wątrobę i nerki, działa bakteriobójczo. Może być stosowany jako lek przeciwzapalny.
Ogromne zainteresowanie budzą też antynowotworowe właściwości czarnego czosnku. Wykazano bowiem, że wzmacnia odporność komórkową i zapobiega rozwojowi zmian nowotworowych. Wyciągi z czarnego czosnku i jego roztwory alkoholowe niszczą komórki nowotworowe zwłaszcza w przypadku raka płuc i raka piersi.
Czarny czosnek wzmocni naszą odporność i zwiększy wydolność organizmu. Ponieważ ma właściwości pobudzające, spożywajmy go raczej w pierwszej połowie dnia, niż popołudniem czy na kolację. Poza tym ten wyjątkowy superfood nie ma przeciwwskazań, jednak osoby długotrwale przyjmujące leki powinny skonsultować jego suplementację z lekarzem.
Jak wykorzystać czarny czosnek?
Ze względu na delikatny, wysublimowany smak i aromat, czarny czosnek możemy jeść solo, podjadać niczym suszone owoce czy orzechy (choć warto ograniczyć się do 1-3 sztuk dziennie).
Ma on jednak coraz szersze znaczenie w kulinariach, m.in. dlatego, że jest źródłem smaku umami i doskonale pasuje do dań kuchni azjatyckiej.
Ponadto możemy używać go jako dodatek do pieczywa, sałatek, zup, sosów i past. Co ciekawe, czarny czosnek pasuje także do deserów!